texlive[58650] Master: pl (aka pl-mf) (20mar21)

[commits+karl at tug.org]

Revision: 58650
          http://tug.org/svn/texlive?view=revision&revision=58650
Author:   karl
Date:     2021-03-23 17:16:14 +0100 (Tue, 23 Mar 2021)
Log Message:
-----------
pl (aka pl-mf) (20mar21)

Modified Paths:
--------------
    trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.ENG
    trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.POL
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/fik_mik.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_cud.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dl.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dod.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_ml.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_mlk.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_sym.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polan.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkap.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkur.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polmat.mf
    trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/poltyt.mf
    trunk/Master/tlpkg/bin/tlpkginfo
    trunk/Master/tlpkg/libexec/ctan2tds

Modified: trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.ENG
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.ENG	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.ENG	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -6,8 +6,8 @@
 
 Authors
 =======
-Bogus\l{}aw Jackowski <B.Jackowski at gust.org.pl>
-Marek Ry\'cko <marek at camk.edu.pl>
+Bogusław Jackowski
+Marek Ryćko
 consultant: Roman Tomaszewski
 
 see also GUST (Polish TeX Users Group) home page:
@@ -30,12 +30,12 @@
 
 In the corrected version, accented characters are processed twice
 (see macro `beginchar_twice' in pl_dod.mf): during the first pass,
-all drawing operations (fill, draw, cull, etc.) are neutralized --
-the result of the first pass are merely character dimensions (hopefully,
+all drawing operations (fill, draw, cull, etc.) are neutralized—the
+result of the first pass are merely character dimensions (hopefully,
 resolution-independent ;-); during the second pass, the glyph is
 eventually created.
 
-The documentation below is an excerpt from mexinfo.eng---the documentation
+The documentation below is an excerpt from mexinfo.eng—the documentation
 of MeX package (CTAN:/language/polish/mex*).
 
 PL fonts
@@ -50,7 +50,7 @@
 -----------------------------------------------------
 
    There are nine diacritical letters in the Polish language (altogether
-   with majuscules---eighteen):
+   with majuscules—eighteen):
 
           a with ogonek
           c with acute accent
@@ -63,31 +63,31 @@
           z with dot accent
 
     Moreover, the Polish opening quotation mark is like English
-    closing one, but shifted to a baseline (like two commas, `,,');
+    closing one, but shifted to a baseline (like two commas, `„');
     additionally, in case of nested quotations, French quotation marks
-    (`<<' and `>>') are used.
+    (`«' and `»') are used.
 
 2. The PL layout
 ----------------
 
    The Polish fonts (PL) are extension of Computer Modern
-   fonts (CM), i.e., characters 0--127 are identical in PL and CM,
+   fonts (CM), i.e., characters 0–127 are identical in PL and CM,
    while the Polish characters and Polish and French quotation marks
    are placed in higher ASCII positions, namely:
 
-       A with ogonek       -- 129         a with ogonek       -- 161
-       C with acute accent -- 130         c with acute accent -- 162
-       E with ogonek       -- 134         e with ogonek       -- 166
-       L with cross        -- 138         l with cross        -- 170
-       N with acute accent -- 139         n with acute accent -- 171
-       O with acute accent -- 211         o with acute accent -- 243
-       S with acute accent -- 145         s with acute accent -- 177
-       Z with acute accent -- 153         z with acute accent -- 185
-       Z with dot accent   -- 155         z with dot accent   -- 187
+       A with ogonek       – 129         a with ogonek       – 161
+       C with acute accent – 130         c with acute accent – 162
+       E with ogonek       – 134         e with ogonek       – 166
+       L with cross        – 138         l with cross        – 170
+       N with acute accent – 139         n with acute accent – 171
+       O with acute accent – 211         o with acute accent – 243
+       S with acute accent – 145         s with acute accent – 177
+       Z with acute accent – 153         z with acute accent – 185
+       Z with dot accent   – 155         z with dot accent   – 187
 
-       << (French opening quotes) -- 174
-       >> (French opening quotes) -- 175
-       ,, (Polish opening quotes) -- 255
+       « (French opening quotes, accessed as ligature <<) – 174
+       » (French opening quotes, accessed as ligature >>) – 175
+       „ (Polish opening quotes, accessed as ligature ,,) – 255
 
    Note that the Polish diacritical letters have the codes of the Extended
    CM layout (Cork encoding).
@@ -109,7 +109,7 @@
 
   c) The quotation marks are accessible via ligatures (,, << >>).
      The Polish diacritical letters can be accessed either directly or
-     using an active prefix character (slash)---see the description of
+     using an active prefix character (slash)—see the description of
      the format MeX. No ligatures are used to form the Polish diacritical
      characters. There are good reasons for doing so.
 
@@ -139,12 +139,12 @@
 
   g) plsy fonts include alternative less-or-equal and greater-or-equal
      signs (like AMSTeX `\leqslant' and `\geqslant'), used in Polish math
-     texts; this extension was suggested by Mr. W\l{}odzimierz J. Martin.
+     texts; this extension was suggested by Mr. Włodzimierz J. Martin.
 
   h) plmi, plmib and pltex fonts are renamed (for uniformness) cmmi, cmmib
      and cmtex fonts. The latter one reflects the layout of the keyboard
-     of the computer used by D. E. Knuth (D. E. Knuth, ``Computer Modern
-     Typefaces,'' p. 568); it is unlikely that Polish characters were
+     of the computer used by D. E. Knuth (D. E. Knuth, “Computer Modern
+     Typefaces,” p. 568); it is unlikely that Polish characters were
      present there.
 
   i) The design of the Polish diacritical characters in fonts plr, plbx,
@@ -157,9 +157,9 @@
 
      Mr. Roman Tomaszewski died in December 1993.
 
-  j) D. E. Knuth encourages users to generate their own fonts: ``Many
+  j) D. E. Knuth encourages users to generate their own fonts: “Many
      more variations (bold and/or slanted and/or sans-serif) could be
-     tried.'' he says (``Computer Modern Typefaces'', p. 30). The authors
+     tried.” he says (“Computer Modern Typefaces”, p. 30). The authors
      of the PL fonts share rather the Roman Tomaszewski's opinion, that one
      should be very, very careful in following this advice.
 
@@ -184,8 +184,8 @@
      closing quotes; the French quotation marks are designed from scratch.
 
   e) The geometry of an ogonek is very simple: its outer and inner edges
-     are single B\'ezier segments. The algorithm of computing the control
-     points for the B\'ezier curves, however, is admittedly sophisticated.
+     are single Bézier segments. The algorithm of computing the control
+     points for the Bézier curves, however, is admittedly sophisticated.
      This is due to the fact that a wide spectrum of different ogonek shapes
      is in fact to be programmed: one shape is needed for caps, another for
      `a' with ogonek, yet another for `e' with ogonek, as they all have
@@ -195,7 +195,7 @@
      the basic font unit |u| may change during one session of font
      generation (monospace and caps-small-caps) and that a few different
      pens may be used to draw a single letter you'll understand why
-     so many |if| ... |else:| ... |fi| commands are used in the ogonek
+     so many |if| … |else:| … |fi| commands are used in the ogonek
      program.
 
   f) Implicit kerns are mostly the same for the Polish diacritical letters
@@ -233,10 +233,10 @@
        distribution of Type 1 collection of PL fonts;
 
    (c) 2 extra files:
-        * cmssbi10.mf -- added for the sake of completeness
+        * cmssbi10.mf—added for the sake of completeness
           (such a file is missing from the original set
           of parameter files);
-        * dlr10.mf -- a sample file, demonstrating how to change the
+        * dlr10.mf—a sample file, demonstrating how to change the
           basic unit of a font (in this case, the parameter file
           defines 10 didot point font)
 
@@ -247,7 +247,7 @@
  7 Feb 1992: version 1.00
 11 Feb 1992: version 1.01
     * no changes; the new version number due to changes in \MeX{} format
- 25 May -- 1 Jun 1992: version 1.02
+ 25 May – 1 Jun 1992: version 1.02
     * pl_dod.mf:
       the following two erroneous assignments:
         z_a:=(x_down+the_left_pos,.5penkind); % starting point
@@ -269,11 +269,11 @@
     * fik_mik.mf:
       possibility of arbitrary rescaling added: the value of
       |basic_unit#| can be used to override default |pt#| basic
-      unit (suggestion of M. \L{}akomy; cf. the sample file dlr10.mf
+      unit (suggestion of M. Łakomy; cf. the sample file dlr10.mf
       producing a |10dd#| roman font)
-    * cosmetic changes in cmbx11.mf, cmr11.mf, cmti11.mf, cmsl11.mf,
+    * cosmetic changes in cmbx11.mf, cmr11.mf, cmsl11.mf, cmti11.mf,
       cmssbi10.mf, and polan.mf
-14 Apr 1996: version 1.07$gamma$ -- unofficial release
+14 Apr 1996: version 1.07$gamma$ – unofficial release
    (versions 1.04 thru 1.06 were never released)
     * a nasty bug removed, found by Andreas Schwab in connection with
       Joerg Knappen's works on including the code of PL fonts into
@@ -282,21 +282,21 @@
     * macro |put_dot| corrected (PL_DOD.MF)
     * |qvair| and |limit_dist| defined as macros (used to be variables)
     * some code cleaning
-13 Apr 2000: version 1.07 -- official release (for BachoTeX 2000)
+13 Apr 2000: version 1.07 – official release (for BachoTeX 2000)
     * no changes of code since version 1.07$\gamma$
-    * files cmr11.mf, cmti11.mf, cmsl11.mf removed from the distribution
-      as useless.
+    * files cmbx11.mf, cmr11.mf, cmsl11.mf, and cmti11.mf removed from
+      the distribution as useless.
     * changes in the documentation and new comments in the files
 13 Apr 2000: version 1.08 (the date was deliberately retained)
     * pl_dod:
-      a line added in |beginchar_twice| (at the beginning of ``discrete''
+      a line added in |beginchar_twice| (at the beginning of “discrete”
       calculations):
          save mode_guard_; % dedicated to those who use Karl Berry's modes.mf
-      the problems with modes.mf were reported by W\l{}odek Macewicz
+      the problems with modes.mf were reported by Włodek Macewicz
     * the modification HAS NOT INFLUENCE on metric files, i.e.,
       the files generated from version 1.07 are identical; we do
       our best to follow Donald E. Knuth's enunciation:
-      ``I absolutely guarantee that the TFM files will never change again.''
+      “I absolutely guarantee that the TFM files will never change again.”
                                                       (DeK, file CM85bug)
     * font plex9 removed from the distribution as not relevant to
       the original Computer Modern family; if required (?),
@@ -309,11 +309,6 @@
       the METAFONT syntax (|primary| instead of |expr|):
          <special command> :=
            special <string expression> | numspecial <numeric expression>
-
-
---------------
-EMAIL CONTACT:
---------------
-
-B.Jackowski at gust.org.pl or M.Rycko at gust.org.pl
-
+30 Mar 2020: version 1.09a
+    * better licensing wording in fik_mik.mf, pl_cud_.mf and pl_dod.mf
+    * UTF-8 encoding: this and several other documents

Modified: trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.POL
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.POL	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/doc/fonts/pl/README.POL	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,245 +1,245 @@
 *****************************************************************************
-*            Kolekcja font\xF3w PL (polskiego rozszerzenia font\xF3w              *
-*             Computer Modern) w formacie \xBCr\xF3d\xB3owym METAFONT-a              *
-*                     (dobro wsp\xF3lne -- public domain)                      *
+*            Kolekcja fontów PL (polskiego rozszerzenia fontów              *
+*             Computer Modern) w formacie źródłowym METAFONT-a              *
+*                     (dobro wspólne – public domain)                       *
 *****************************************************************************
 
 Autorzy
 =======
-Bogus\xB3aw Jackowski <B.Jackowski at gust.org.pl>
-Marek Ry\xE6ko <M.Rycko at gust.org.pl>
+Bogusław Jackowski
+Marek Ryćko
 konsultacje: Roman Tomaszewski
 
 -------------
 OPIS PAKIETU:
 -------------
-Niniejsza dystrybucja METAFONT-owych plik\xF3w \xBCr\xF3d\xB3owych font\xF3w PL
-(wersja 1.09, 13 kwietnia 2001) jest cz\xEA\xB6ci\xB1 dystrybucji pakietu MeX
-i WYJ\xA1TKOWO jest rozpowszechniana jako odr\xEAbny pakiet.
+Niniejsza dystrybucja METAFONT-owych plików źródłowych fontów PL
+(wersja 1.09, 13 kwietnia 2001) jest częścią dystrybucji pakietu MeX
+i WYJĄTKOWO jest rozpowszechniana jako odrębny pakiet.
 
-Powodem aktualizacji jest usuni\xEAcie b\xB3\xEAdu wykrytego (podczas pracy nad
-fontami EC) przez Andreasa Schwaba i Joerga Knappena. B\xB3\xB1d polega\xB3
-na r\xF3\xBFnicach wysoko\xB6ci i korekt kursywy liter diakrytycznych w zale\xBFno\xB6ci
-od u\xBFytej rozdzielczo\xB6ci. Poniewa\xBF suma kontrolna plik\xF3w TFM
-zale\xBFy wy\xB3\xB1cznie od szeroko\xB6ci znak\xF3w, b\xB3\xB1d ukrywa\xB3 si\xEA przez wiele lat.
+Powodem aktualizacji jest usunięcie błędu wykrytego (podczas pracy nad
+fontami EC) przez Andreasa Schwaba i Joerga Knappena. Błąd polegał
+na różnicach wysokości i korekt kursywy liter diakrytycznych w zależności
+od użytej rozdzielczości. Ponieważ suma kontrolna plików TFM
+zależy wyłącznie od szerokości znaków, błąd ukrywał się przez wiele lat.
 
-W wersji poprawionej znaki diakrytyczne s\xB1 przetwarzane dwukrotnie
+W wersji poprawionej znaki diakrytyczne są przetwarzane dwukrotnie
 (patrz makro ,beginchar_twice' w pliku pl_dod.mf). Za pierwszym razem
-wszystkie operacje rysowania (fill, draw, cull itp.) s\xB1 neutralizowane,
-w rezultacie otrzymujemy w tym przebiegu jedynie wymiary znak\xF3w
-(mamy nadziej\xB1, \xBFe niezale\xBFne od rozdzielczo\xB6ci ;-). W drugim przebieg\xB1 s\xB1
-tworzone obrysy (glyphs) znak\xF3w.
+wszystkie operacje rysowania (fill, draw, cull itp.) są neutralizowane,
+w rezultacie otrzymujemy w tym przebiegu jedynie wymiary znaków
+(mamy nadzieją, że niezależne od rozdzielczości ;-). W drugim przebiegą są
+tworzone obrysy (glyphs) znaków.
 
-Poni\xBFszy fragment zaczerpni\xEAto z dokumentacji mexinfo.pol zawartej
+Poniższy fragment zaczerpnięto z dokumentacji mexinfo.pol zawartej
 w pakiecie MeX
  ftp://ftp.gust.org.pl/pub/TeX/language/polish/mex105.zip
 lub archiwa CTAN, np.
  ftp://ftp.dante.de/tex-archive/language/polish/mex105.zip
 
-Fonty PL (polskie rozszerzenie font\xF3w CM)
+Fonty PL (polskie rozszerzenie fontów CM)
 ==========================================
 
-Fonty PL przeznaczone s\xB1 do sk\xB3adania polskich lub polsko-angielskich
-tekst\xF3w przy u\xBFyciu format\xF3w MeX i LaMeX.  Obecnie  mog\xB1 te\xBF by\xE6
-wykorzystane do sk\xB3adu przy u\xBFyciu pakietu PLaTeX (autorstwa Mariusza Olko
-i Marcina Woli\xF1skiego), wspomagaj\xB1cego sk\xB3ad polskich dokument\xF3w przy u\xBFyciu
+Fonty PL przeznaczone są do składania polskich lub polsko-angielskich
+tekstów przy użyciu formatów MeX i LaMeX.  Obecnie  mogą też być
+wykorzystane do składu przy użyciu pakietu PLaTeX (autorstwa Mariusza Olko
+i Marcina Wolińskiego), wspomagającego skład polskich dokumentów przy użyciu
 formatu LaTeX2e:
        ftp://ftp.gust.org.pl/pub/TeX/language/polish/platex-1.??.zip
   lub ftp://ftp.dante.de/tex-archive/language/polish/platex-1.??.zip
 
-Autorzy starali si\xEA zachowa\xE6 ,,ducha CM-\xF3w'' przy projektowaniu polskich
-znak\xF3w diakrytycznych. Np. przekre\xB6lenie ma\xB3ej litery ,,\xB3'' zosta\xB3o
-nieco tylko powi\xEAkszone w stosunku do przekre\xB6lenia font\xF3w rodziny CM
-(METAFONT-owy program ,,Cross for Polish l and L'' w pliku ACCENT.MF)
-umieszczanego w sk\xB3adzie komendami TeX-owymi \l oraz \L, chocia\xBF w
-niekt\xF3rych fontach autorzy ch\xEAtnie widzieliby przekre\xB6lenie znacznie
-wyra\xBCniejsze. Podobnie podci\xEAcia wstawiane automatycznie pomi\xEAdzy znakami
-(implicit kerns) by\xB3y dodawane raczej ostro\xBFnie. Np. zdaniem autor\xF3w
-podci\xEAcie mi\xEAdzy polskim otwieraj\xB1cym cudzys\xB3owem (,,) a liter\xB1 ,,W''
-b\xB1d\xBC ,,T'' mog\xB3oby by\xE6 znacznie wi\xEAksze, gdyby nie to, \xBFe w fontach CM
-nie ma \xBFadnego podci\xEAcia mi\xEAdzy liter\xB1 ,,A'' a cudzys\xB3owem zamykaj\xB1cym
-('').
+Autorzy starali się zachować „ducha CM-ów” przy projektowaniu polskich
+znaków diakrytycznych. Np. przekreślenie małej litery „ł” zostało
+nieco tylko powiększone w stosunku do przekreślenia fontów rodziny CM
+(METAFONT-owy program „Cross for Polish l and L” w pliku ACCENT.MF)
+umieszczanego w składzie komendami TeX-owymi \l oraz \L, chociaż w
+niektórych fontach autorzy chętnie widzieliby przekreślenie znacznie
+wyraźniejsze. Podobnie podcięcia wstawiane automatycznie pomiędzy znakami
+(implicit kerns) były dodawane raczej ostrożnie. Np. zdaniem autorów
+podcięcie między polskim otwierającym cudzysłowem („) a literą „W”
+bądź „T” mogłoby być znacznie większe, gdyby nie to, że w fontach CM
+nie ma żadnego podcięcia między literą „A” a cudzysłowem zamykającym
+(”).
 
-Fonty PL, podobnie jak macierzyste fonty CM, projektowane by\xB3y
-pod k\xB1tem zastosowa\xF1 profesjonalnych, tzn. urz\xB1dze\xF1 o wi\xEAkszych
-rozdzielczo\xB6ciach. Niemniej jednak sporo wysi\xB3ku w\xB3o\xBFono w prawid\xB3ow\xB1
-dyskretyzacj\xEA przy ma\xB3ych rozdzielczo\xB6ciach (dla potrzeb wydruk\xF3w
-testowych na drukarkach mozaikowych 9- i 24-ig\xB3owych).
+Fonty PL, podobnie jak macierzyste fonty CM, projektowane były
+pod kątem zastosowań profesjonalnych, tzn. urządzeń o większych
+rozdzielczościach. Niemniej jednak sporo wysiłku włożono w prawidłową
+dyskretyzację przy małych rozdzielczościach (dla potrzeb wydruków
+testowych na drukarkach mozaikowych 9- i 24-igłowych).
 
- 1. Fonty PL stanowi\xB1 rozszerzenie standardowego zestawu rodziny
-    Computer Modern (CM) o polskie znaki diakrytyczne i bazuj\xB1 na tych
-    samych plikach parametrycznych co fonty rodziny CM. Zmiany parametr\xF3w
-    odbiegaj\xB1ce zbyt daleko od standardu zaproponowanego przez D. E. Knutha
-    mog\xB1 spowodowa\xE6 nieoczekiwane efekty (do b\xB3\xEAdu w trakcie oblicze\xF1
-    w\xB3\xB1cznie). Przyk\xB3adowo, za\xB3o\xBFone zosta\xB3o, \xBFe kursywa i grotesk
-    wykluczaj\xB1 si\xEA.
+ 1. Fonty PL stanowią rozszerzenie standardowego zestawu rodziny
+    Computer Modern (CM) o polskie znaki diakrytyczne i bazują na tych
+    samych plikach parametrycznych co fonty rodziny CM. Zmiany parametrów
+    odbiegające zbyt daleko od standardu zaproponowanego przez D. E. Knutha
+    mogą spowodować nieoczekiwane efekty (do błędu w trakcie obliczeń
+    włącznie). Przykładowo, założone zostało, że kursywa i grotesk
+    wykluczają się.
 
-    Uk\xB3ad font\xF3w PL charakteryzuje si\xEA tym, \xBFe znaki o kodach < 128
-    s\xB1 identyczne ze znakami rodziny CM, natomiast polskim znakom
-    diakrytycznym przypisane zosta\xB3y kody > 127 (innych cech TeX-a 3.x
-    nie wykorzystuje si\xEA). Polskie znaki diakrytyczne maj\xB1 kody zgodne
-    z uk\xB3adem ECM (Extended Computer Modern, Cork encoding), natomiast
-    cudzys\xB3owy maj\xB1 kody niestandardowe (w ECM cudzys\xB3owy maj\xB1
+    Układ fontów PL charakteryzuje się tym, że znaki o kodach < 128
+    są identyczne ze znakami rodziny CM, natomiast polskim znakom
+    diakrytycznym przypisane zostały kody > 127 (innych cech TeX-a 3.x
+    nie wykorzystuje się). Polskie znaki diakrytyczne mają kody zgodne
+    z układem ECM (Extended Computer Modern, Cork encoding), natomiast
+    cudzysłowy mają kody niestandardowe (w ECM cudzysłowy mają
     kody < 127):
 
-              \xA1 -- 129     \xB1 -- 161
-              \xC6 -- 130     \xE6 -- 162
-              \xCA -- 134     \xEA -- 166
-              \xA3 -- 138     \xB3 -- 170
-              \xD1 -- 139     \xF1 -- 171
-              \xD3 -- 211     \xF3 -- 243
-              \xA6 -- 145     \xB6 -- 177
-              \xAC -- 153     \xBC -- 185
-              \xAF -- 155     \xBF -- 187
+              Ą – 129     ą – 161
+              Ć – 130     ć – 162
+              Ę – 134     ę – 166
+              Ł – 138     ł – 170
+              Ń – 139     ń – 171
+              Ó – 211     ó – 243
+              Ś – 145     ś – 177
+              Ź – 153     ź – 185
+              Ż – 155     ż – 187
 
-             << (francuski cudzys\xB3\xF3w otwieraj\xB1cy) -- 174
-             >> (francuski cudzys\xB3\xF3w zamykaj\xB1cy)  -- 175
-             ,, (polski cudzys\xB3\xF3w otwieraj\xB1cy)    -- 255
+             « (francuski cudzysłów otwierający, dostępny jako ligatura <<) – 174
+             » (francuski cudzysłów zamykający, dostępny jako ligatura >>)  – 175
+             „ (polski cudzysłów otwierający, dostępny jako ligatura ,,)    – 255
 
      Uwagi:
-       * Fonty matematyczne plmi, plmib oraz plex nie zawieraj\xB1 polskich
-         znak\xF3w diakrytycznych i nie r\xF3\xBFni\xB1 si\xEA od odpowiednich font\xF3w
-         CM; przedrostki CM zosta\xB3y zmienione na PL jedynie dla zachowania
-         jednorodno\xB6ci.
-       * Podobnie font pltex10 to po prostu font cmtex10 ze zmienion\xB1 dla
-         jednolito\xB6ci nazw\xB1; font cmtex10 odzwierciedla uk\xB3ad klawiatury
-         na komputerze u\xBFywanym przez profesora Knutha (D. E. Knuth,
-         ,,Computer Modern Typefaces'', str. 568), tym samym nie powinien
-         raczej zawiera\xE6 polskich znak\xF3w diakrytycznych.
-       * Fonty plsy zosta\xB3y poszerzone (w stosunku do cmsy) o znaki
-         ,,wi\xEAksze-r\xF3wne'' i ,,mniejsze-r\xF3wne'' odpowiadaj\xB1ce
-         polskim zwyczajom drukarskim (dolna kreska sko\xB6na zamiast
-         poziomej); na konieczno\xB6\xE6 takiego rozszerzenia zwr\xF3ci\xB3
-         uwag\xEA p. W\xB3odzimierz J. Martin; majusku\xB3y kaligraficzne tych
-         font\xF3w (opisane w pliku calu.mf) nie zosta\xB3y uzupe\xB3nione
+       * Fonty matematyczne plmi, plmib oraz plex nie zawierają polskich
+         znaków diakrytycznych i nie różnią się od odpowiednich fontów
+         CM; przedrostki CM zostały zmienione na PL jedynie dla zachowania
+         jednorodności.
+       * Podobnie font pltex10 to po prostu font cmtex10 ze zmienioną dla
+         jednolitości nazwą; font cmtex10 odzwierciedla układ klawiatury
+         na komputerze używanym przez profesora Knutha (D. E. Knuth,
+         „Computer Modern Typefaces”, str. 568), tym samym nie powinien
+         raczej zawierać polskich znaków diakrytycznych.
+       * Fonty plsy zostały poszerzone (w stosunku do cmsy) o znaki
+         „większe-równe” i „mniejsze-równe” odpowiadające
+         polskim zwyczajom drukarskim (dolna kreska skośna zamiast
+         poziomej); na konieczność takiego rozszerzenia zwrócił
+         uwagę p. Włodzimierz J. Martin; majuskuły kaligraficzne tych
+         fontów (opisane w pliku calu.mf) nie zostały uzupełnione
          o polskie znaki diakrytyczne.
 
- 2. Jedynymi znakami ,,polskimi'' dost\xEApnymi poprzez ligatury s\xB1
-    cudzys\xB3owy (,, << >>). Polskie znaki diakrytyczne s\xB1 dost\xEApne
-    albo bezpo\xB6rednio, albo za pomoc\xB1 komendy realizowanej przez
-    ,,aktywny ciach'' (/a /c /e /l /n /o /s /x /z /A /C /E
-    /L /N /O /S /X /Z) zaprogramowanej w formatach MeX i LaMeX
-    (p. opis u\xBFywania format\xF3w MeX i LaMeX). Istniej\xB1 zasadnicze powody,
-    dla kt\xF3rych autorzy nie wykorzystali do tego celu ligatur.
+ 2. Jedynymi znakami „polskimi” dostępnymi poprzez ligatury są
+    cudzysłowy („ « » – odpowiednio jako ,, << >>). Polskie znaki
+    diakrytyczne są dostępne albo bezpośrednio, albo za pomocą komendy
+    realizowanej przez „aktywny ciach” (/a /c /e /l /n /o /s /x /z
+    /A /C /E /L /N /O /S /X /Z) zaprogramowanej w formatach MeX i LaMeX
+    (p. opis używania formatów MeX i LaMeX). Istnieją zasadnicze powody,
+    dla których autorzy nie wykorzystali do tego celu ligatur.
 
- 3. Ze wzgl\xEAdu na ograniczenie liczby r\xF3\xBFnych wysoko\xB6ci znak\xF3w w foncie
-    do 15 niezerowych, zrezygnowano z kusz\xB1cego wype\xB3niania ,,g\xF3rnej
-    po\xB3\xF3wki'' fontu. Ponadto w programach METAFONT-owych podj\xEAte zosta\xB3y
-    zabiegi maj\xB1ce na celu minimalizacj\xEA liczby r\xF3\xBFnych wysoko\xB6ci.
-    Niestety, mimo to w niekt\xF3rych przypadkach liczba r\xF3\xBFnych niezerowych
-    wysoko\xB6ci przekracza 15. W takiej sytuacji METAFONT automatycznie
-    zmienia niekt\xF3re spo\xB6r\xF3d wysoko\xB6ci. Oznacza to, \xBFe w pewnych
-    (bardzo z\xB3o\xB6liwych i -- miejmy nadziej\xEA -- niezwykle rzadkich)
-    przypadkach mo\xBFe si\xEA zdarzy\xE6, \xBFe tekst czysto angielski z\xB3o\xBFony
-    fontami PL zostanie inaczej prze\xB3amany na strony ni\xBF tekst z\xB3o\xBFony
+ 3. Ze względu na ograniczenie liczby różnych wysokości znaków w foncie
+    do 15 niezerowych, zrezygnowano z kuszącego wypełniania „górnej
+    połówki” fontu. Ponadto w programach METAFONT-owych podjęte zostały
+    zabiegi mające na celu minimalizację liczby różnych wysokości.
+    Niestety, mimo to w niektórych przypadkach liczba różnych niezerowych
+    wysokości przekracza 15. W takiej sytuacji METAFONT automatycznie
+    zmienia niektóre spośród wysokości. Oznacza to, że w pewnych
+    (bardzo złośliwych i – miejmy nadzieję – niezwykle rzadkich)
+    przypadkach może się zdarzyć, że tekst czysto angielski złożony
+    fontami PL zostanie inaczej przełamany na strony niż tekst złożony
     fontami CM.
 
- 4. Starano si\xEA unika\xE6 wprowadzania dodatkowych parametr\xF3w, co jednak
-    nie zawsze by\xB3o mo\xBFliwe. Szczeg\xF3\xB3y dotycz\xB1ce mo\xBFliwo\xB6ci zmiany
-    zachowania domy\xB6lnego opisane s\xB1 w pliku pl_dod.mf. Przyk\xB3ady u\xBFycia
-    opcjonalnych parametr\xF3w zmieniaj\xB1cych zachowanie domy\xB6lne znale\xBC\xE6
-    mo\xBFna w plikach \xBCr\xF3d\xB3owych font\xF3w plb10, plbx5, plbx6, plbx7, plbx8,
+ 4. Starano się unikać wprowadzania dodatkowych parametrów, co jednak
+    nie zawsze było możliwe. Szczegóły dotyczące możliwości zmiany
+    zachowania domyślnego opisane są w pliku pl_dod.mf. Przykłady użycia
+    opcjonalnych parametrów zmieniających zachowanie domyślne znaleźć
+    można w plikach źródłowych fontów plb10, plbx5, plbx6, plbx7, plbx8,
     plcsc10, pldunh10, plfi10, plff10, plitt10, plr5, plr6, plr7, plr8,
     plr9, plr12, plr17, plsl8, plsl9, plsl12, plssq8, plssqi8, pltcsc10,
     plti7, plti8, plti12 oraz plvtt10.
 
- 5. Programy opisuj\xB1ce polskie znaki diakrytyczne zosta\xB3y oparte na
-    odpowiednich programach rodziny CM. Opisy polskich znak\xF3w
-    diakrytycznych stanowi\xB1 niezale\xBFne programy, co jest zgodne
-    z og\xF3ln\xB1 filozofi\xB1 program\xF3w rodziny CM (mo\xBFna by np. zapami\xEAtywa\xE6
-    mapy bitowe liter ,,A'', ,,C'', ,,a'', ,,c'', ..., itd., i te mapy
-    bitowe modyfikowa\xE6; z takiego podej\xB6cia i mu podobnych zrezygnowano).
+ 5. Programy opisujące polskie znaki diakrytyczne zostały oparte na
+    odpowiednich programach rodziny CM. Opisy polskich znaków
+    diakrytycznych stanowią niezależne programy, co jest zgodne
+    z ogólną filozofią programów rodziny CM (można by np. zapamiętywać
+    mapy bitowe liter „A”, „C”, „a”, „c”, …, itd., i te mapy
+    bitowe modyfikować; z takiego podejścia i mu podobnych zrezygnowano).
 
-    Nieco trickowe rozwi\xB1zanie zastosowano w celu unikni\xEAcia duplikowania
-    plik\xF3w parametrycznych (plb10, plbx10, ..., itd.). Wykorzystano tu
-    METAFONT-ow\xB1 zmienn\xB1 ,,jobname'' do czytania odpowiednich plik\xF3w
-    parametrycznych rodziny CM. Pliki te powinny znajdowa\xE6 si\xEA w kartotece
-    przeszukiwanej przez METAFONT-a w trakcie realizacji komendy ,,input''.
+    Nieco trickowe rozwiązanie zastosowano w celu uniknięcia duplikowania
+    plików parametrycznych (plb10, plbx10, …, itd.). Wykorzystano tu
+    METAFONT-ową zmienną „jobname” do czytania odpowiednich plików
+    parametrycznych rodziny CM. Pliki te powinny znajdować się w kartotece
+    przeszukiwanej przez METAFONT-a w trakcie realizacji komendy „input”.
 
- 6. Program dla polskiego cudzys\xB3owu otwieraj\xB1cego zaczerpni\xEAty zosta\xB3
-    z program\xF3w rodziny CM. Natomiast kszta\xB3t cudzys\xB3ow\xF3w francuskich
-    zosta\xB3 zaprojektowany i zaprogramowany ,,od zera''.
+ 6. Program dla polskiego cudzysłowu otwierającego zaczerpnięty został
+    z programów rodziny CM. Natomiast kształt cudzysłowów francuskich
+    został zaprojektowany i zaprogramowany „od zera”.
 
- 7. Pierwsz\xB1 i najwa\xBFniejsz\xB1 faz\xB1 pracy nad fontami PL by\xB3o
-    zaprojektowanie i zaprogramowanie kszta\xB3t\xF3w polskich znak\xF3w
-    diakrytycznych w sze\xB6ciu podstawowych krojach: plr, plss, plbx, plssbx,
-    pltt oraz plti (stopnie pisma od 5 do 17 punkt\xF3w).
+ 7. Pierwszą i najważniejszą fazą pracy nad fontami PL było
+    zaprojektowanie i zaprogramowanie kształtów polskich znaków
+    diakrytycznych w sześciu podstawowych krojach: plr, plss, plbx, plssbx,
+    pltt oraz plti (stopnie pisma od 5 do 17 punktów).
 
-    Tym etapem pracy opiekowa\xB3 si\xEA troskliwie p. Roman Tomaszewski,
-    wybitny polski typograf, cz\xB3onek zarz\xB1du Mi\xEAdzynarodowego
-    Stowarzyszenia Typograficznego ATypI i zarazem przewodnicz\xB1cy Polskiego
-    Oddzia\xB3u ATypI. Autorzy s\xB1 mu g\xB3\xEAboko wdzi\xEAczni za \xBFyczliwe
-    wspieranie sw\xB1 wiedz\xB1 i do\xB6wiadczeniem prac projektowych nad
+    Tym etapem pracy opiekował się troskliwie p. Roman Tomaszewski,
+    wybitny polski typograf, członek zarządu Międzynarodowego
+    Stowarzyszenia Typograficznego ATypI i zarazem przewodniczący Polskiego
+    Oddziału ATypI. Autorzy są mu głęboko wdzięczni za życzliwe
+    wspieranie swą wiedzą i doświadczeniem prac projektowych nad
     fontami PL.
 
-    Pan Roman Tomaszewski zmar\xB3 w grudniu 1992 roku.
+    Pan Roman Tomaszewski zmarł w grudniu 1992 roku.
 
- 8. Akcenty nad minusku\xB3ami ,,\xE6'' ,,\xF1'' ,,\xF3'' ,,\xB6'' ,,\xBC''  s\xB1 takie
-    same jak wstawiany TeX-ow\xB1 komend\xB1 \' akcent ,,acute'', tyle \xBFe
-    w niekt\xF3rych przypadkach s\xB1 nieco przesuni\xEAte w poziomie. Natomiast
-    akcenty nad majusku\xB3ami ,,\xC6'' ,,\xD1'' ,,\xD3'' ,,\xA6'' ,,\xAC'' s\xB1 wprawdzie
-    konstruowane w oparciu o akcent ,,acute'', ale s\xB1 nieco ,,sp\xB3aszczone''
-    (w przypadku odmian szeryfowych jest to zwyk\xB3y obr\xF3t, natomiast
-    w przypadku odmian bezszeryfowych -- obr\xF3t po\xB3\xB1czony z pewn\xB1
-    modyfikacj\xB1, ze wzgl\xEAdu na konieczno\xB6\xE6 zachowania poziomego
-    po\xB3o\xBFenia g\xF3rnej i dolnej kraw\xEAdzi akcentu oraz optycznej grubo\xB6ci
-    kreski akcentowej). Wyj\xB1tkowo w karykaturalnie smuk\xB3ym foncie pldunh10
-    akcent nad minusku\xB3ami i majusku\xB3ami jest pochylony tak samo.
+ 8. Akcenty nad minuskułami „ć” „ń” „ó” „ś” „ź”  są takie
+    same jak wstawiany TeX-ową komendą \' akcent „acute”, tyle że
+    w niektórych przypadkach są nieco przesunięte w poziomie. Natomiast
+    akcenty nad majuskułami „Ć” „Ń” „Ó” „Ś” „Ź” są wprawdzie
+    konstruowane w oparciu o akcent „acute”, ale są nieco „spłaszczone”
+    (w przypadku odmian szeryfowych jest to zwykły obrót, natomiast
+    w przypadku odmian bezszeryfowych – obrót połączony z pewną
+    modyfikacją, ze względu na konieczność zachowania poziomego
+    położenia górnej i dolnej krawędzi akcentu oraz optycznej grubości
+    kreski akcentowej). Wyjątkowo w karykaturalnie smukłym foncie pldunh10
+    akcent nad minuskułami i majuskułami jest pochylony tak samo.
 
-    Powy\xBFsze zabiegi s\xB1 zgodne z regu\xB3ami sztuki typograficznej, powoduj\xB1
-    natomiast, \xBFe akcenty k\xB3adzione za pomoc\xB1 TeX-owej komendy \accent
-    mog\xB1 si\xEA istotnie r\xF3\xBFni\xE6 od akcentowanych majusku\xB3 w fontach PL.
+    Powyższe zabiegi są zgodne z regułami sztuki typograficznej, powodują
+    natomiast, że akcenty kładzione za pomocą TeX-owej komendy \accent
+    mogą się istotnie różnić od akcentowanych majuskuł w fontach PL.
 
- 9. Akcent nad literami ,,\xBF'' oraz ,,\xAF'' jest taki sam jak kropka nad
-    liter\xB1 ,,i'', czyli inny ni\xBF akcent wstawiany przez TeX-a (za pomoc\xB1
-    komendy \.). W literze ,,\xBF'' jest tak\xBFe umieszczony na tej samej
-    wysoko\xB6ci co kropka nad ,,i'' (oczywi\xB6cie nie w foncie kapitalikowym).
-    Dzi\xEAki temu w s\xB3owach takich jak ,,gwi\xBFd\xBFe'' czy ,,ni\xBFej'' kropka
-    zachowuje t\xEA sam\xB1 wysoko\xB6\xE6. Niestety, w niekt\xF3rych fontach rodziny
-    CM kropka nad ,,i'' jest stanowczo za ma\xB3a (np. CMTT), co powoduje,
-    \xBFe warto\xB6\xE6 optyczna kropki nad ,,\xBF'' oraz ,,\xAF'' jest te\xBF czasami
-    zbyt ma\xB3a. Z powi\xEAkszenia kropki zrezygnowano, uznaj\xB1c jej wielko\xB6\xE6
-    za cech\xEA font\xF3w CM.
+ 9. Akcent nad literami „ż” oraz „Ż” jest taki sam jak kropka nad
+    literą „i”, czyli inny niż akcent wstawiany przez TeX-a (za pomocą
+    komendy \.). W literze „ż” jest także umieszczony na tej samej
+    wysokości co kropka nad „i” (oczywiście nie w foncie kapitalikowym).
+    Dzięki temu w słowach takich jak „gwiżdże” czy „niżej” kropka
+    zachowuje tę samą wysokość. Niestety, w niektórych fontach rodziny
+    CM kropka nad „i” jest stanowczo za mała (np. CMTT), co powoduje,
+    że wartość optyczna kropki nad „ż” oraz „Ż” jest też czasami
+    zbyt mała. Z powiększenia kropki zrezygnowano, uznając jej wielkość
+    za cechę fontów CM.
 
-10. Przekre\xB6lenie litery ,,\xA3'' jest znacznie wi\xEAksze od przekre\xB6lenia
-    litery ,,\xB3'', a przekre\xB6lenie litery ,,\xB3'' jest z kolei wi\xEAksze od
-    przekre\xB6lenia w fontach rodziny CM (p. punkt 0 powy\xBFej).
+10. Przekreślenie litery „Ł” jest znacznie większe od przekreślenia
+    litery „ł”, a przekreślenie litery „ł” jest z kolei większe od
+    przekreślenia w fontach rodziny CM (p. punkt 0 powyżej).
 
-11. ,,Ogonki'' pod literami  ,,\xA1'' ,,\xCA'' ,,\xB1'' ,,\xEA''  budowane s\xB1 za
-    pomoc\xB1 stosunkowo skomplikowanego algorytmu, ale geometria
-    ogonka jest bardzo prosta: zewn\xEAtrzna i wewn\xEAtrzna kraw\xEAd\xBC to
-    pojedyncze segmenty krzywych B\'eziera. Ogonki takie -- jak
-    pokazuje do\xB6wiadczenie -- s\xB1 najzgrabniejsze.
+11. „Ogonki” pod literami  „Ą” „Ę” „ą” „ę”  budowane są za
+    pomocą stosunkowo skomplikowanego algorytmu, ale geometria
+    ogonka jest bardzo prosta: zewnętrzna i wewnętrzna krawędź to
+    pojedyncze segmenty krzywych B\'eziera. Ogonki takie – jak
+    pokazuje doświadczenie – są najzgrabniejsze.
 
-    Opcjonalne parametry dodatkowe wp\xB3ywaj\xB1ce na kszta\xB3t ogonk\xF3w
-    opisane s\xB1 w pliku pl_dod.mf.
+    Opcjonalne parametry dodatkowe wpływające na kształt ogonków
+    opisane są w pliku pl_dod.mf.
 
-12. Polskie znaki diakrytyczne nie s\xB1 przeznaczone do u\xBFywania jako
-    znaki matematyczne, dlatego w programach opisuj\xB1cych te znaki
-    pomini\xEAta zosta\xB3a komenda ,,math_adjust''.
+12. Polskie znaki diakrytyczne nie są przeznaczone do używania jako
+    znaki matematyczne, dlatego w programach opisujących te znaki
+    pominięta została komenda „math_adjust”.
 
-13. Podci\xEAcia wstawiane automatycznie mi\xEAdzy znakami (implicit kerns)
-    s\xB1 w zasadzie takie same dla polskich znak\xF3w diakrytycznych jak dla
-    odpowiednich liter alfabetu \xB3aci\xF1skiego, z pewnymi wszak\xBFe wyj\xB1tkami
-    (p. pliki polan.mf, polkur.mf oraz polkap.mf); podobnie rzecz si\xEA ma
-    z korekt\xB1 italikow\xB1 wstawian\xB1 za polskimi znakami diakrytycznymi.
+13. Podcięcia wstawiane automatycznie między znakami (implicit kerns)
+    są w zasadzie takie same dla polskich znaków diakrytycznych jak dla
+    odpowiednich liter alfabetu łacińskiego, z pewnymi wszakże wyjątkami
+    (p. pliki polan.mf, polkur.mf oraz polkap.mf); podobnie rzecz się ma
+    z korektą italikową wstawianą za polskimi znakami diakrytycznymi.
 
-14. Dla tych, kt\xF3rzy chcieliby wydrukowa\xE6 \xBCr\xF3d\xB3a METAFONT-owe w postaci
-    sformatowanej za pomoc\xB1 programu MFT, do\xB3\xB1czony jest odpowiedni
-    format o nazwie pl.mft. Format ten jest przygotowany do sk\xB3adania
-    z u\xBFyciem font\xF3w rodziny CM; je\xB6li u\xBFytkownik zamieni\xB3 ju\xBF
-    wszystkie CM-y na fonty PL, musi odpowiednio zmieni\xE6 nazwy font\xF3w
-    w plikach pl.mft oraz mftmac.tex (plik mftmac.tex znale\xBC\xE6 mo\xBFna np.
-    w ka\xBFdej dystrybucji TeX-a lub CTAN:/macros/generic/plain/base/).
+14. Dla tych, którzy chcieliby wydrukować źródła METAFONT-owe w postaci
+    sformatowanej za pomocą programu MFT, dołączony jest odpowiedni
+    format o nazwie pl.mft. Format ten jest przygotowany do składania
+    z użyciem fontów rodziny CM; jeśli użytkownik zamienił już
+    wszystkie CM-y na fonty PL, musi odpowiednio zmienić nazwy fontów
+    w plikach pl.mft oraz mftmac.tex (plik mftmac.tex znaleźć można np.
+    w każdej dystrybucji TeX-a lub CTAN:/macros/generic/plain/base/).
 
-Aktualna dystrybucja sk\xB3ada si\xEA z:
+Aktualna dystrybucja składa się z:
 
-   (a) 12 plik\xF3w podstawowych:
+   (a) 12 plików podstawowych:
        fik_mik.mf, pl_cud.mf, pl_dl.mf, pl_dod.mf, pl_ml.mf,
        pl_mlk.mf, pl_sym.mf, polan.mf, polkap.mf, polkur.mf,
        polmat.mf, poltyt.mf;
 
-   (b) 80 plik\xF3w parametrycznych:
+   (b) 80 plików parametrycznych:
        plb10.mf, plbsy10.mf, plbsy5.mf, plbsy7.mf, plbx10.mf, plbx12.mf,
        plbx5.mf, plbx6.mf, plbx7.mf, plbx8.mf, plbx9.mf, plbxsl10.mf,
        plbxti10.mf, plcsc10.mf, pldunh10.mf, plex10.mf, plff10.mf,
@@ -255,19 +255,19 @@
        plti10.mf, plti12.mf, plti7.mf, plti8.mf, plti9.mf, pltt10.mf,
        pltt12.mf, pltt8.mf, pltt9.mf, plu10.mf, plvtt10.mf;
 
-       prawie wszystkie pliki parametryczne odwo\xB3uj\xB1 si\xEA do oryginalnych
-       plik\xF3w \xBCr\xF3d\xB3owych D. E. Knutha; wyj\xB1tkiem s\xB1 jedynie plbsy5.mf,
-       plbsy7.mf, plmib5.mf oraz plmib7.mf, kt\xF3re odwo\xB3uj\xB1 si\xEA do
-       dodatkowych plik\xF3w \xBCr\xF3d\xB3owych font\xF3w Computern Modern zawartych
-       w dystrybucji AMS; podczas generowania font\xF3w PL wymagana jest
-       dost\xEApno\xB6\xE6 w systemie oryginalnych plik\xF3w \xBCr\xF3d\xB3owych CM i AMS;
+       prawie wszystkie pliki parametryczne odwołują się do oryginalnych
+       plików źródłowych D. E. Knutha; wyjątkiem są jedynie plbsy5.mf,
+       plbsy7.mf, plmib5.mf oraz plmib7.mf, które odwołują się do
+       dodatkowych plików źródłowych fontów Computern Modern zawartych
+       w dystrybucji AMS; podczas generowania fontów PL wymagana jest
+       dostępność w systemie oryginalnych plików źródłowych CM i AMS;
 
    (c) 2 pliki dodatkowe:
-        * cmssbi10.mf -- dodany dla kompletno\xB6ci (pliku tego brak
-          w oryginalnym zestawie plik\xF3w parametrycznych);
-        * dlr10.mf -- plik przyk\xB3adowy, demonstruje spos\xF3b zmiany
+        * cmssbi10.mf – dodany dla kompletności (pliku tego brak
+          w oryginalnym zestawie plików parametrycznych);
+        * dlr10.mf – plik przykładowy, demonstruje sposób zmiany
           jednostki podstawowej fontu (w tym wypadku plik parametryczny
-          definiuje font wielko\xB6ci 10 dd)
+          definiuje font wielkości 10 dd)
 
 ---------
 HISTORIA:
@@ -275,70 +275,67 @@
 
  7 lutego 1992: wersja 1.00
 11 lutego 1992: wersja 1.01
-    * brak zmian; nowy numer wersji wynik\xB3 ze zmian w formacie MeX
+    * brak zmian; nowy numer wersji wynikł ze zmian w formacie MeX
  1 Jun 1992: wersja 1.02
     * pl_dod.mf:
-      dwa b\xB3\xEAdne wiersze:
+      dwa błędne wiersze:
         z_a:=(x_down+the_left_pos,.5penkind); % starting point
         z_d:=(xpart(z_a)-.5penkind,y_right+.5penkind)+the_tip_pos; % ending point
-      zast\xB1piono nast\xEApuj\xB1cymi:
+      zastąpiono następującymi:
         z_a:=(x_down+the_left_pos,ypart(ogonek_pos)); % starting point
         z_d:=(xpart(z_a)-.5penkind,y_right+ypart(ogonek_pos))+
              the_tip_pos; % ending point
       zmiany komentarzy
     * pl_mlk.mf:
-      przekre\xB6lenie w literze \xB3:
+      przekreślenie w literze ł:
         filldraw stroke z1e--z2e;  %| stem
       zamieniono na:
         filldraw stroke z1e--z2'e;  %| stem
-    * fik_mik.mf wczytuje cmbase.mf, aby unikn\xB1\xE6 wielokrotnego wczytywania
+    * fik_mik.mf wczytuje cmbase.mf, aby uniknąć wielokrotnego wczytywania
       bazy podczas przetwarzania pliku parametrycznego
 18 grudnia 1992: wersja 1.03
     * fik_mik.mf:
-      dodano mo\xBFliwo\xB6\xE6 dowolnego przeskalowania; warto\xB6\xE6 |basic_unit#|
-      mo\xBFe by\xE6 u\xBFyta do zmiany domy\xB6lnej jednostki podstawowej |pt#|
-      generowanego fontu (sugestia M. \xA3akomego; patrz przyk\xB3adowy
-      plik dlr10.mf generuj\xB1cy font |10dd#|)
-    * kosmetyczne zmiany w plikach cmbx11.mf, cmr11.mf, cmti11.mf,
-      cmsl11.mf, cmssbi10.mf oraz polan.mf
+      dodano możliwość dowolnego przeskalowania; wartość |basic_unit#|
+      może być użyta do zmiany domyślnej jednostki podstawowej |pt#|
+      generowanego fontu (sugestia M. Łakomego; patrz przykładowy
+      plik dlr10.mf generujący font |10dd#|)
+    * kosmetyczne zmiany w plikach cmbx11.mf, cmr11.mf, cmsl11.mf,
+      cmti11.mf, cmssbi10.mf oraz polan.mf
 14 kwietnia 1996: wersja 1.07$gamma$ -- nieoficjalna
-   (wersje od 1.04 do 1.06 nie by\xB3y nigdy publikowane)
-    * usuni\xEAto przykry b\xB3\xB1d wykryty przez Andreasa Schwaba i Joerga Knappena
-      podczas prac nad w\xB3\xB1czeniem kodu font\xF3w PL do font\xF3w EC:
-      b\xB3\xB1d zaokr\xB1gle\xF1 powodowa\xB3, \xBFe pliki TFM zale\xBFa\xB3y od rozdzielczo\xB6ci
-      (podzi\xEAkowania dla Andreasa i Joerga)
+   (wersje od 1.04 do 1.06 nie były nigdy publikowane)
+    * usunięto przykry błąd wykryty przez Andreasa Schwaba i Joerga Knappena
+      podczas prac nad włączeniem kodu fontów PL do fontów EC:
+      błąd zaokrągleń powodował, że pliki TFM zależały od rozdzielczości
+      (podziękowania dla Andreasa i Joerga)
     * poprawiono makro |put_dot| (pl_dod.mf)
-    * zdefiniowano |qvair| i |limit_dist| (u\xBFywane jako zmienne)
+    * zdefiniowano |qvair| i |limit_dist| (używane jako zmienne)
     * kosmetyczne zmiany kodu
-13 kwietnia 2000: wersja 1.07 -- oficjalne udost\xEApnienie (BachoTeX 2000)
+13 kwietnia 2000: wersja 1.07 – oficjalne udostępnienie (BachoTeX 2000)
     * bez zmian kodu od wersji 1.07$\gamma$
-    * usuni\xEAto z dystrybucji zb\xEAdne pliki cmr11.mf, cmti11.mf, cmsl11.mf
-    * aktualizacja dokumentacji i komentarzy w plikach \xBCr\xF3d\xB3owych
-13 kwietnia 2000: wersja 1.08 (data zosta\xB3a zachowana celowo)
+    * usunięto z dystrybucji zbędne pliki cmbx11.mf, cmr11.mf,
+      cmsl11.mf i cmti11.mf 
+    * aktualizacja dokumentacji i komentarzy w plikach źródłowych
+13 kwietnia 2000: wersja 1.08 (data została zachowana celowo)
     * pl_dod:
-      w definicji makra |beginchar_twice| (przed rozpocz\xEAciem w\xB3a\xB6ciwego
+      w definicji makra |beginchar_twice| (przed rozpoczęciem właściwego
       rysowania znaku) dodano:
          save mode_guard_; % dedicated to those who use Karl Berry's modes.mf
-      problemy z u\xBFywaniem modes.mf zosta\xB3y zg\xB3oszone przez W\xB3odka Macewicza
-    * zmiana ta NIE WP\xA3YNʣA na pliki metryczne, tzn. pliki generowane
-      z wersji 1.07 s\xB1 identyczne; do\xB3o\xBFymy wszelkich stara\xF1, \xBFeby
-      zachowa\xE6 stabilno\xB6\xE6 plik\xF3w TFM, zgodnie z enuncjacj\xB1 Donalda E. Knutha:
-      ,,I absolutely guarantee that the TFM files will never change again.''
+      problemy z używaniem modes.mf zostały zgłoszone przez Włodka Macewicza
+    * zmiana ta NIE WPŁYNĘŁA na pliki metryczne, tzn. pliki generowane
+      z wersji 1.07 są identyczne; dołożymy wszelkich starań, żeby
+      zachować stabilność plików TFM, zgodnie z enuncjacją Donalda E. Knutha:
+      „I absolutely guarantee that the TFM files will never change again.”
                                                       (DeK, plik CM85bug)
-    * z dystrybucji usuni\xEAty zosta\xB3 font plex9 jako niezwi\xB1zany
-      z oryginalnym zestawem font\xF3w Computer Modern; w razie potrzeby (?)
-      wystarczy przenazwowa\xE6 plik plex10.mf
+    * z dystrybucji usunięty został font plex9 jako niezwiązany
+      z oryginalnym zestawem fontów Computer Modern; w razie potrzeby (?)
+      wystarczy przenazwować plik plex10.mf
     * przeczyszczono komentarze
 13 kwietnia 2001: wersja 1.09
     * pl_dod:
       typ parametru redefiniowanych w |beginchar_twice| instrukcji |special|
-      i |numspecial| by\xB3 niezgodny ze sk\xB3adni\xB1 (|primary| zamiast |expr|):
+      i |numspecial| był niezgodny ze składnią (|primary| zamiast |expr|):
          <special command> :=
            special <string expression> | numspecial <numeric expression>
-
-------
-EMAIL:
-------
-
-B.Jackowski at gust.org.pl lub M.Rycko at gust.org.pl
-
+30 marca 2020: wersja 1.09a
+    * lepsze sformułowania licencyjne w: fik_mik.mf, pl_cud_.mf i pl_dod.mf
+    * kodowanie UTF-8: polske znaki w tym i kilku innych dokumentach

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/fik_mik.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/fik_mik.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/fik_mik.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -2,20 +2,18 @@
 %%% input use_driver
 % This is an auxiliary file which prepares reading a CM parametric file using
 % a sneaky-tricky method. Every PL parametric file (such as PLB10, PLBX10,
-% ..., etc.) inputs this file, optionally changes some of PL parameters, and
+% …, etc.) inputs this file, optionally changes some of PL parameters, and
 % then calls the macro |use_driver|.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
+% AUTHORS: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
+% ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
 %
-% In particular, only the authors are entitled to modify this file.
-%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
-% ---------------------------------------------------------------------------
 if unknown cmbase: input cmbase fi
 
 string driver_name,ss; numeric ii;

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_cud.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_cud.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_cud.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,27 +1,21 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is PL_CUD.MF ({\bif{}polskie i francuskie cudzys\l{}owy}, i.e., Polish
-% and French quotation marks: ,, << and >>) in text format.
+% This is PL_CUD.MF (polskie i francuskie cudzysłowy, i.e., Polish
+% and French quotation marks: „ « and ») in text format.
 % The program is based on excerpts from the COMLIG.MF and ROMSUB.MF files.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko}
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
-% In particular, only the authors are entitled to modify this file.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 %%% italcorr corrital
 %%% beginchar beginchar_twice
 %%% endfor repeat_once
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
 cmchar "Polish opening quotes";
 if ligs>0:
 % in typical fonts the Polish opening quotation mark is based on COMLIG's

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dl.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dl.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dl.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,21 +1,18 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is PL_DL.MF ({\bif{}du\.ze polskie litery}, i.e., uppercase Polish
+% This is PL_DL.MF (duże polskie litery, i.e., uppercase Polish
 % letters: A and E with ogonek, crossed L, accented C, N, O, S, Z,
 % and dotted Z) in text format.
 % The program is based on excerpts from the ROMANU.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF ADAPTATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF ADAPTATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 %%% fine fisp
 %%% beginchar beginchar_twice
 %%% endfor repeat_once

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dod.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dod.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_dod.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,89 +1,85 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is PL_DOD.MF ({\bif{}dodatkowy}, i.e., additional file for the Polish
+% This is PL_DOD.MF (dodatkowy, i.e., additional file for the Polish
 % extension of CM family) in text format.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
-% In particular, only the authors are entitled to modify this file.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-%%{\let\:\sl
-%\: This file provides accessories for making Polish diacritical characters: 
-%\: acute accent for |"C"|, |"N"|, |"L"|, |"S"|, |"Z"|, dot accent for |"Z"|,
-%\: cross for |"L"| and ogonek for |"A"| and |"E"|.  In order to avoid extra
-%\: parameters (62 should be enough) the macros do a lot of ``clever'' stuff,
-%\: trying to figure out needed dimensions. This is not always a trivial
-%\: task and in some cases such extra parameters may prove to be unavoidable.
-%\: Several additional parameters may be assigned a value, prior to reading
-%\: the driver file, in order to override the default behaviour.
-
-%\: One of them is
-%\:   --- the factor controlling the slope of accents over majuscules,
-%\:       |cap_flat|; if the default slope is, say, $\beta$, the resulting
-%\:       slope is equal to |(1-cap_flat)*|$\beta$; this parameter is used
-%\:       in the sources of the following fonts:
-%\        PLCSC10, PLDUNH10, PLTCSC10
-
-%\: Unexpectedly difficult to program turned out to be ogoneks. We decided
-%\: that the best looking are ogoneks such that a single B\`ezier segment
-%\: describes each of ogonek's edges. This necessitated introducing many
-%\: parameters controlling the positions of control points (for more details
-%\: see comments in the section ``OGONEK ACCESSORIES''). All these
-%\: (optional) parameters may be splitted into three groups of importance:
-%\: primary, secondary and tertiary. The primary parameters are intended
-%\: to be ``normally'' accessible to users, the secondary ones---only in
-%\: case of emergency, the tertiary ones---rather not at all.
-
-%\: The primary parameters are:
-
-%\:   --- the factor controlling the depth of ogoneks, |depth_corr|; the
-%\:       resulting depth is equal to |depth_corr*desc_depth#| if the value
-%\:       of |depth_corr| is known, |desc_depth#| otherwise
-%\:   --- the factor controlling the leftmost and tip positions
-%\:       of an ogonek, |left_corr|, |tip_xcorr| and |tip_ycorr|;
-%\:       the default distances are scaled using the values of the
-%\:       corresponding parameters       
-%\:   --- the scaling factor for the top and tip breadths of an ogonek,
-%\:       |top_breadth_corr|, |tip_breadth_corr|
-
-%\: Some of the primary parameters are used in the sources of the following
-%\: fonts:
-%   PLB10, PLBX5, PLBX6, PLBX7, PLBX8, PLFI10, PLITT10, PLR5, PLR6, PLR7,
-%   PLR8, PLR9, PLR12, PLR17, PLSL8, PLSL9, PLSL12, PLSSQ8, PLSSQI8, PLTI7,
-%   PLTI8, PLTI12, PLVTT10
-
-%\: The following four parameters we regard as of a secondary importance:
-
-%\:   --- the pen ogoneks are to be filled with, |ogonek_pen#| (this is
-%\:       the only sharp ogonek parameter and is used in the sources of 
-%\:       the {\commfont{}PLFF10} and {\commfont{}PLFI10} fonts)
-%\:   --- the darkness of ogoneks may be controlled using two parameters,
-%\:       |0<pre_lightness<1| and |0<post_lightness<1|, referring to the top
-%\:       and tip of an ogonek, respectively; used in {\commfont{}PLB10.MF}
-%\:   --- next two parameters, |pre_deflexion| and |post_deflexion|, control
-%\:       a rather small deflexion angle (in degrees) of the inner ogonek
-%\:       outline as compared to the outer one; they refere to the top and
-%\:       tip of an ogonek, respectively
-
-%\: The complete list of `ogonek' parameters can be found in the section
-%\: ``OGONEK ACCESSORIES.''
-
-%\: There is one more (rather unimportant) parameter, |is_smoke|. If this
-%\: variable is assigned a known value, `smoked' proofs will not contain
-%\: a rule marking the height of accented letters.
-%%}
+% This file provides accessories for making Polish diacritical characters:
+% acute accent for |"C"|, |"N"|, |"L"|, |"S"|, |"Z"|, dot accent for |"Z"|,
+% cross for |"L"| and ogonek for |"A"| and |"E"|.  In order to avoid extra
+% parameters (62 should be enough) the macros do a lot of “clever” stuff,
+% trying to figure out needed dimensions. This is not always a trivial
+% task and in some cases such extra parameters may prove to be unavoidable.
+% Several additional parameters may be assigned a value, prior to reading
+% the driver file, in order to override the default behaviour.
+%
+% One of them is
+%     – the factor controlling the slope of accents over majuscules,
+%       |cap_flat|; if the default slope is, say, $\beta$, the resulting
+%       slope is equal to |(1-cap_flat)*|$\beta$; this parameter is used
+%       in the sources of the following fonts:
+%       PLCSC10, PLDUNH10, PLTCSC10
+%
+% Unexpectedly difficult to program turned out to be ogoneks. We decided
+% that the best looking are ogoneks such that a single B\`ezier segment
+% describes each of ogonek's edges. This necessitated introducing many
+% parameters controlling the positions of control points (for more details
+% see comments in the section “OGONEK ACCESSORIES”). All these
+% (optional) parameters may be splitted into three groups of importance:
+% primary, secondary and tertiary. The primary parameters are intended
+% to be “normally” accessible to users, the secondary ones – only in
+% case of emergency, the tertiary ones – rather not at all.
+%
+% The primary parameters are:
+%
+%     – the factor controlling the depth of ogoneks, |depth_corr|; the
+%       resulting depth is equal to |depth_corr*desc_depth#| if the value
+%       of |depth_corr| is known, |desc_depth#| otherwise
+%     – the factor controlling the leftmost and tip positions
+%       of an ogonek, |left_corr|, |tip_xcorr| and |tip_ycorr|;
+%       the default distances are scaled using the values of the
+%       corresponding parameters
+%     – the scaling factor for the top and tip breadths of an ogonek,
+%       |top_breadth_corr|, |tip_breadth_corr|
+%
+% Some of the primary parameters are used in the sources of the following
+% fonts:
+% PLB10, PLBX5, PLBX6, PLBX7, PLBX8, PLFI10, PLITT10, PLR5, PLR6, PLR7,
+% PLR8, PLR9, PLR12, PLR17, PLSL8, PLSL9, PLSL12, PLSSQ8, PLSSQI8, PLTI7,
+% PLTI8, PLTI12, PLVTT10
+%
+% The following four parameters we regard as of a secondary importance:
+%
+%     – the pen ogoneks are to be filled with, |ogonek_pen#| (this is
+%       the only sharp ogonek parameter and is used in the sources of
+%       the {\commfont{}PLFF10} and {\commfont{}PLFI10} fonts)
+%     – the darkness of ogoneks may be controlled using two parameters,
+%       |0<pre_lightness<1| and |0<post_lightness<1|, referring to the top
+%       and tip of an ogonek, respectively; used in {\commfont{}PLB10.MF}
+%     – next two parameters, |pre_deflexion| and |post_deflexion|, control
+%       a rather small deflexion angle (in degrees) of the inner ogonek
+%       outline as compared to the outer one; they refere to the top and
+%       tip of an ogonek, respectively
+%
+% The complete list of `ogonek' parameters can be found in the section
+% “OGONEK ACCESSORIES.”
+%
+% There is one more (rather unimportant) parameter, |is_smoke|. If this
+% variable is assigned a known value, `smoked' proofs will not contain
+% a rule marking the height of accented letters.
 % ---------------------------------------------------------------------------
 
 
 % ---------------------------------------------------------------------------
 %                          LAYOUT SETUP:
-%        (A MIXTURE OF EXTENDED CM, EXTENDED ASCII, AND ``LOCAL'')
+%        (A MIXTURE OF EXTENDED CM, EXTENDED ASCII, AND “LOCAL”)
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % Polish letters are in the positions of extended CM layout:
 
@@ -115,10 +111,10 @@
 % while Polish opening quotation mark is in the position of ASCII 255:
 
 def quotes_positions =
- french_opening_quotes:=174; % <<
- french_closing_quotes:=175; % >>
+ french_opening_quotes:=174; % « – can be accessed as ligature <<
+ french_closing_quotes:=175; % » – can be accessed as ligature >>
  % exceptionally:
- polish_opening_quotes:=255; % ,,
+ polish_opening_quotes:=255; % „ – can be accessed as ligature ,,
 enddef;
 
 polish_uc_positions; polish_lc_positions; quotes_positions;
@@ -127,7 +123,7 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % The variable |improve_kerns| should not be set to |true| if one wants
 % to have PL fonts compatible with respective CM ones; thus the commands
-% |if improve_kerns| ... |fi| may be regarded as comments (see also the files
+% |if improve_kerns| … |fi| may be regarded as comments (see also the files
 % POLAN.MF, POLKUR.MF, POLTYT.MF and POLKAP.MF).
 if unknown improve_kerns: boolean improve_kerns; improve_kerns=false; fi;
 
@@ -146,7 +142,7 @@
 % to be used in some crucial places instead of |vair|.
 vardef xvair = stem*vair#/stem# enddef;
 
-% In particular, |qvair| (``quote vair'') is defined using |xvair|.
+% In particular, |qvair| (“quote vair”) is defined using |xvair|.
 vardef qvair = max(round(xvair),fine+epsilon) enddef;
 % ---------------------------------------------------------------------------
 %                         GENERAL PURPOSE ACCESSORIES
@@ -180,7 +176,7 @@
   jj:=incr jj else: jj=ii fi; exitif known ii;
  endfor;
  jj:=ii+1;
-% now |ii+1=jj| and |z[ii]| and |z[jj]| are ``untouched''
+% now |ii+1=jj| and |z[ii]| and |z[jj]| are “untouched”
 enddef;
 
 %%% italcorr corrital
@@ -217,13 +213,13 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % |the_cap_flat| is a factor controlling the flatness of accents over
 % majuscules; a default value may be overriden by assigning a value to the
-% variable |cap_flat| (cf. also |the_|... macros in ogonek accessories).
+% variable |cap_flat| (cf. also |the_|… macros in ogonek accessories).
 vardef the_cap_flat =
  if known cap_flat: cap_flat elseif serifs and hefty: 1/5 else: 1/3 fi
 enddef;
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % The |hpos_corr| variable is an optional parameter to |put_ogonek|, meant
-% to be set locally inside |beginchar| ... |endchar|, if a horizontal
+% to be set locally inside |beginchar| … |endchar|, if a horizontal
 % correction of the accent position is needed:
 numeric hpos_corr;
 % ---------------------------------------------------------------------------
@@ -346,7 +342,7 @@
  corrital z.right; % correct italic correction
 % adjust height (the same height is used in the program for the dotted `Z'):
  h:=if is_cap: y.top else: a_ht fi;
- mark_height(a_ht#); 
+ mark_height(a_ht#);
  penlabels([ii],[jj]);
 enddef;
 % ---------------------------------------------------------------------------
@@ -384,7 +380,7 @@
 % lower the dot if needed (for dotted `Z' only):
  if (charcode=dotted_Z) and (ove_>0):
   save low_; % |low_| is to be the maximal acceptable lowering of the dot
-  low_=max(0,min(ove_,gap_-penkind)); % somewhat arbitrary formula...
+  low_=max(0,min(ove_,gap_-penkind)); % somewhat arbitrary formula…
   forsuffixes $= ,l,r: y[jj]$:=y[jj]$-low_; endfor
  fi
  y[ii]=.5[y[jj]l,y[jj]r];
@@ -434,8 +430,8 @@
 % that the basic font unit |u| may change during one session of font
 % generation (monospace and caps-small-caps) and that a few different
 % pens may be used to draw a single letter, you'll understand why so many
-% |if| ... |else:| ... |fi| commands are used in the following code.
-% 
+% |if| … |else:| … |fi| commands are used in the following code.
+%
 % Outer and inner edges of an ogonek (suffixed with |l| and |r|, resp.)
 % are single B\`ezier segments; the outer one, a path
 %    |p=z_a..controls z_b and z_c ..z_d|
@@ -443,20 +439,20 @@
 % |alpha_d| and two numbers |x_down|, |y_right|, find pairs |z_b| and |z_c|
 % such that the path |p| has the following properties:
 %   (a) |direction p(z_a)=alpha_a|
-%   (b) |direction p(z_d)=alpha_d-180| 
+%   (b) |direction p(z_d)=alpha_d-180|
 %   (c) |direction p(x_down,some_y)=down|
 %   (d) |direction p(some_x,y_right)=right|
-% The problem is solved using a ``double'' bisection method, provided 
+% The problem is solved using a “double” bisection method, provided
 % that appropriate limits |z_b'|, |z_b''| and |z_c'|, |z_c''| for |z_b|
 % and |z_c|, respectively, are given; more precisely,
-%       |z_b=|$\lambda_b$|[z_b',zb'']| and |z_c=|$\lambda_c$|[z_c',zc'']|
+%       |z_b=|$\lambda_b$|[z_b', zb'']| and |z_c=|$\lambda_c$|[z_c', zc'']|
 % is supposed to hold for given |z_b'|, |z_b''|, |z_c'|, |z_c''| and
 % some $0<\lambda_b,\lambda_c<1$.
 %
-% The inner edge is constructed by a careful modification of the outer one. 
+% The inner edge is constructed by a careful modification of the outer one.
 %
 % If a default behaviour of our program is not satisfying, the user may
-% assign a value to the following ``emergency'' parameters (provided E knows
+% assign a value to the following “emergency” parameters (provided E knows
 % what E is doing):
 %       |depth_corr|, |left_corr|, |top_breadth_corr|, |tip_breadth_corr|,
 %       |tip_xcorr|, |tip_ycorr|, |pre_angle|, |post_angle|,
@@ -562,11 +558,11 @@
 
 vardef the_pre_limit = % refers to the outer edge
  if known pre_limit: pre_limit else: x_down-3.5hi.u fi
-enddef; 
+enddef;
 
 vardef the_post_limit = % refers to the outer edge
  if known post_limit: post_limit else: x_down-2hi.u fi
-enddef; 
+enddef;
 
 vardef the_pre_lightness = % refers to the inner edge
  if known pre_lightness: pre_lightness else:
@@ -590,7 +586,7 @@
 vardef the_pre_deflexion = % refers to the inner edge
  if known pre_deflexion: pre_deflexion
   elseif known join_angle and not serifs:
-   if is_bold: -4 else: -2 fi\\ 
+   if is_bold: -4 else: -2 fi\\
   elseif not serifs: if is_bold: -8 else: -4 fi\\ else: 0 fi
 enddef;
 % ---------------------------------------------------------------------------
@@ -760,7 +756,7 @@
 % |sharp_calc| is checked in |corrital|, |mark_height|, |put_accent|,
 % and |put_dot|
    sharp_calc:=sharp_calc_;
-   if known sharp_calc: % carry out ``sharp'' calculations
+   if known sharp_calc: % carry out “sharp” calculations
     begingroup save mode,mag; mode:=canonical_sharp_mode; mode_setup;
     if known cmbase: font_setup;
      if not serifs: fisp:=round(1/3[fine,crisp]); prepare_pen fisp; fi
@@ -787,7 +783,7 @@
     def special expr t = enddef;
     def numspecial expr t = enddef;
     charwd:=w_sharp; charht:=h_sharp; chardp:=d_sharp; charic:=0;
-   else: % carry out ``discrete'' calculations
+   else: % carry out “discrete” calculations
     save mode_guard_; % dedicated to those who use Karl Berry's modes.mf
     mode:=prev_mode; mode_setup;
     if known cmbase: font_setup;

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_ml.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_ml.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_ml.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,21 +1,18 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is PL_ML.MF ({\bif{}ma\l{}e polskie litery}, i.e., lowercase Polish
+% This is PL_ML.MF (małe polskie litery, i.e., lowercase Polish
 % letters: a and e with ogonek, crossed l, accented c, n, o, s, z,
 % and dotted z) in text format.
 % The program is based on excerpts from the ROMANL.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF ADAPTATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF ADAPTATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko}
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 %%% beginchar beginchar_twice
 %%% endfor repeat_once
 % ---------------------------------------------------------------------------
@@ -171,7 +168,7 @@
  numeric unbalance;
  unbalance=if monospace: 1 else: 1.1 fi;
  if not monospace:
-  numeric cross_fit#; 
+  numeric cross_fit#;
   cross_fit#=serif_fit#+if not serifs: if is_bold: 1 else: .75 fi\\ else:
    .5 fi\\ u#;
   charwd:=charwd_;

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_mlk.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_mlk.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_mlk.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,21 +1,18 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is PL_MLK.MF ({\bif{}ma\l{}e polskie litery --- kursywa}, i.e.,
+% This is PL_MLK.MF (małe polskie litery – kursywa, i.e.,
 % lowercase italic Polish letters: a and e with ogonek, crossed l,
 % accented c, n, o, s, z, and dotted z) in text format.
 % The program is based on excerpts from the ITALL.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF ADAPTATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF ADAPTATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 %%% beginchar beginchar_twice
 %%% endfor repeat_once
 % ---------------------------------------------------------------------------

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_sym.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_sym.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/pl_sym.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,21 +1,18 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is PL_SYM.MF ({\bif{}polskie symbole matematyczne, i.e., extra
+% This is PL_SYM.MF (polskie symbole matematyczne, i.e., extra
 % Polish math symbols) in text format. Characters |xleq| and |xgeq| are
 % generated when their codes are known.
 % The program is a modification of the SYM.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF MODIFICATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF MODIFICATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 iff known xleq: cmchar "Extra less than or equal to sign";
 compute_spread(.45x_height#,.55x_height#);
 spread#':=spread#; spread':=spread; % the spread of `$=$'

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polan.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polan.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polan.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,19 +1,16 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is POLAN.MF ({\bif{}polska antykwa}, i.e., roman) in text format.
+% This is POLAN.MF (polska antykwa, i.e., roman) in text format.
 % The program is a modification of the ROMAN.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF MODIFICATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF MODIFICATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 if ligs>1: font_coding_scheme:="TeX text";
  spanish_shriek=oct"074"; spanish_query=oct"076";
 else: font_coding_scheme:=if ligs=0: "TeX typewriter text"
@@ -69,7 +66,7 @@
 %  - between sansserif Polish crossed |"l"| and some minuscules
 %  - between Polish opening quotes and some letters
 % the following kerns should have been added:
-%  - between |"."| and |"."| (...)
+%  - between |"."| and |"."| (...); one may also consider ligature …
 %  - between |"A"| and |"v"| (Average)
 %  - between |"A"| and |"w"| (Awkward or Lem's Awruk)
 %  - between |"F"|, |"P"|, |"T"|, |"V"|, |"W"|, |"Y"| and |"."|, |","|

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkap.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkap.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkap.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,20 +1,17 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is POLKAP.MF ({\bif{}polskie kapitaliki}, i.e., caps \& small caps) in
+% This is POLKAP.MF (polskie kapitaliki, i.e., caps and small caps) in
 % text format.
 % The program is a modification of the CSC.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF MODIFICATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF MODIFICATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 font_coding_scheme:=if ligs=0: "TeX typewriter text"
  else: "TeX text without f-ligatures" fi;
 spanish_shriek=oct"016"; spanish_query=oct"017";

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkur.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkur.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polkur.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,20 +1,17 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is POLKUR.MF ({\bif{}polska kursywa}, i.e., text italic)
+% This is POLKUR.MF (polska kursywa, i.e., text italic)
 % in text format.
 % The program is a modification of the TEXTIT.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF MODIFICATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF MODIFICATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 mode_setup; font_setup;
 
 input pl_dod; % Polish additional definitions
@@ -71,7 +68,7 @@
 %  - between Polish crossed |"l"| and |"'"|
 %  - between Polish opening quotes and some letters
 % the following kerns should have been added:
-%  - between |"."| and |"."| (...)
+%  - between |"."| and |"."| (...); one may also consider ligature …
 %  - between |"A"| and |"v"| (Average)
 %  - between |"A"| and |"w"| (Awkward or Lem's Awruk)
 %  - between |"F"|, |"P"|, |"T"|, |"V"|, |"W"|, |"Y"| and |"."|, |","|

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polmat.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polmat.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/polmat.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,20 +1,17 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is POLMAT.MF ({\bif{}polski font matematyczny}, i.e., the Polish
+% This is POLMAT.MF (polski font matematyczny, i.e., the Polish
 % extension of Computer Modern Symbol fonts) in text format.
 % The program is a modification of the MATHSY.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF MODIFICATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF MODIFICATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 font_coding_scheme:="TeX math symbols";
 mode_setup; font_setup;
 

Modified: trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/poltyt.mf
===================================================================
--- trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/poltyt.mf	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/texmf-dist/fonts/source/public/pl/poltyt.mf	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1,20 +1,17 @@
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% This is POLTYT.MF ({\bif{}polski font tytu\l{}owy}, i.e., title font)
+% This is POLTYT.MF (polski font tytułowy, i.e., title font)
 % in text format. The font contains caps and digits only.
 % The program is a modification of the MATHSY.MF file.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% PL VERSION 1.09, April 13th, 2001 -- released for BachoTeX 2001
+% PL VERSION 1.09a, 30th March 2020 (see README.ENG)
 % ---------------------------------------------------------------------------
-% AUTHORS OF MODIFICATION: {\bif{}Bogus\l{}aw Jackowski \& Marek Ry\'cko}
+% AUTHORS OF MODIFICATION: Bogusław Jackowski and Marek Ryćko
 % ---------------------------------------------------------------------------
 % This file belongs to the public domain under conditions similar to
 % those of D. E. Knuth specified for the Computer Modern family of fonts.
-% 
+%
 % For details see either the file MEXINFO.POL or MEXINFO.ENG.
 % ---------------------------------------------------------------------------
-
-
-% ---------------------------------------------------------------------------
 font_coding_scheme:="Caps and digits only";
 
 mode_setup; font_setup;

Modified: trunk/Master/tlpkg/bin/tlpkginfo
===================================================================
--- trunk/Master/tlpkg/bin/tlpkginfo	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/tlpkg/bin/tlpkginfo	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -469,6 +469,8 @@
   my $zip = "";
   if ($pkgname eq "cc-pl") {
     $zip = "cc-pl.zip";
+  } elsif ($pkgname eq "mex") {
+    $zip = "mex105a.zip";
   } elsif ($pkgname eq "pl-mf") {
     $zip = "pl-mf.zip";
   } elsif ($pkgname eq "tap") {

Modified: trunk/Master/tlpkg/libexec/ctan2tds
===================================================================
--- trunk/Master/tlpkg/libexec/ctan2tds	2021-03-23 16:07:35 UTC (rev 58649)
+++ trunk/Master/tlpkg/libexec/ctan2tds	2021-03-23 16:16:14 UTC (rev 58650)
@@ -1012,6 +1012,7 @@
  'pitthesis',   "die 'skipping, noinfo license'",
  'pkgcheck',	"die 'skipping, rust compilation'",
  'pl',		"&MAKEflatten",
+ 'pl-mf',	"die 'skipping, use pl'",
  'pl-qx',       "&MAKEplqx",
  'plain',	"die 'skipping, just plain.tex, rest in knuth-lib'",
  'play-font',	"&MAKEflatten",