[latex3-commits] [git/LaTeX3-latex3-babel] docs: Start 3.81. Tibetan. (17ad6ce)

[Javier]

Repository : https://github.com/latex3/babel
On branch  : docs
Link       : https://github.com/latex3/babel/commit/17ad6ce7787300f6eaf1af030402727e5a1a29aa

>---------------------------------------------------------------

commit 17ad6ce7787300f6eaf1af030402727e5a1a29aa
Author: Javier <email at localhost>
Date:   Sat Sep 24 08:19:05 2022 +0200

    Start 3.81. Tibetan.


>---------------------------------------------------------------

17ad6ce7787300f6eaf1af030402727e5a1a29aa
 docs/index.md                        |   1 +
 docs/media/tibetan-hj.jpg            | Bin 0 -> 144218 bytes
 docs/news/whats-new-in-babel-3.81.md |  70 +++++++++++++++++++++++++++++++++++
 3 files changed, 71 insertions(+)

diff --git a/docs/index.md b/docs/index.md
index 4601d3f..c80c810 100644
--- a/docs/index.md
+++ b/docs/index.md
@@ -48,6 +48,7 @@ case, it's advisable to install TeXLive.)
 
 | Version | Most relevant changes
 | --- | --- |
+| [3.81](news/whats-new-in-babel-3.81.html) | *Development.* Tibetan justification. |
 | [3.80](news/whats-new-in-babel-3.80.html) | Captions for Hausa. Ethiopic calendar. |
 | [3.79](news/whats-new-in-babel-3.79.html) | Mainly a maintenance release. |
 | [3.78](news/whats-new-in-babel-3.78.html) | Some locales updated to the CLDR 41. |
diff --git a/docs/media/tibetan-hj.jpg b/docs/media/tibetan-hj.jpg
new file mode 100644
index 0000000..fa47515
Binary files /dev/null and b/docs/media/tibetan-hj.jpg differ
diff --git a/docs/news/whats-new-in-babel-3.81.md b/docs/news/whats-new-in-babel-3.81.md
new file mode 100644
index 0000000..377eba8
--- /dev/null
+++ b/docs/news/whats-new-in-babel-3.81.md
@@ -0,0 +1,70 @@
+
+# What's new in babel 3.81
+
+Draft
+
+## Tibetan line breaking and justification (`luatex`)
+
+**Preliminary and tentative**
+
+This feature currently requires loading the language explicitly with
+`\babelprovide, as well as activating it with the macro
+`\EnableTibetanHJ` in the preamble. Don’t use it for production.
+
+The rules currently applied are the following (liable to change):
+
+* Spaces are set to 1 em plus .1 em (but see below).
+
+* Line breaking is allowed at spaces, except if between two shads.
+
+* Line breaking is allowed after a tsek, except if followed by a shad.
+  (This rule must be fine tuned.)
+
+* Justification is done with filling tseks.
+
+There are no rules for *rin chen spungs shad* yet. It’s worth noting the
+number of trailing tseks can be dramatically reduced with
+`microtype`, but this isn’t necessarily the desired behavior.
+
+Here is a sample document (text picked randomly from the Wikipedia)
+with a Windows font:
+```tex
+\documentclass[twocolumn]{article}
+
+\usepackage{babel}
+\babelprovide[import, main, justification=unhyphenated]{tibetan}
+\babelfont{rm}{Microsoft Himalaya}
+
+\EnableTibetanHJ
+
+\begin{document}
+
+གུས་འོས་པའི་ཝེ་ཁེ་རིག་མཛོད་ཀྱི་རིགས་མཐུན་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྣམ་པ་ལ་ཆེད་ཞུ།།
+རང་ཅག་གིས་ཤེས་གསལ་ལྟར།
+བོད་ཡིག་གི་ཆ་འཕྲིན་ལ་གཏེར་མཛོད་ཅན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་རིགས་མཐུན་ཡོངས་ཀྱི་རེ་བའི་ཞིང་ས་ཡིན་པ་དང་།
+ཆབས་གཅིག་རྗེས་རབས་པ་ཡོངས་ལ་བཞག་པའི་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར།
+ཝེ་ཁེ་རིག་མཛོད་འདི་སྒྲིག་ནས་རང་ནུས་ཅི་ཡོད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་ཐིགས་ལྟ་བུ་འདི་གང་ལེགས་ངང་འདི་ལ་བསྣོན་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོའི་འོས་འགན་ཆེན་པོ་ཞིག་དུ་བསྒྱུར་དགོས་ཡོད།
+ཝེ་ཁེ་རིག་མཛོད་ཀྱི་བོད་ཡིག་གི་རྒྱུ་ཆ་ནི་རང་ཅག་ལ་མཚོན་ན་ཤིན་དུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་དང་ཆ་འཕྲིན་དུས་རབས་སུ་གོམ་པ་སྤོ་པའི་ལམ་བུ་ཉག་ཕྲ་དེ་ཡིན་པ་རེད།
+
+གཞན་ཡང་ནང་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་དེ་མཚུངས་དྲ་བ་རྣམ་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནང་དོན་ཞུགས་ཡོད་པ་དང་ཡང་ན་དྲ་གནས་ཀྱི་ས་འཕྲིན་གང་བྱུང་དེ་ལ་གནོད་པ་བྱུང་སླ་བས་འདི་ནས་བདེ་འཇགས་དང་བློ་གཟུར་བོར་གནས་པའི་རིག་གནས་ཤེས་བྱ་སོགས་སྤེལ་པར་མཐུན་རྐྱེན་ལེགས་པོ་མཁྱོངས་ཡོད།
+དེ་བས་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་དམ་འཛིན་བྱ་རྒྱུར་ཀུན་ལ་འོས་འགན་ཡོད་པ་རེད།
+ང་ཚོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོ་བརྩམས་ནས་རིགས་མཐུན་གང་མང་འདིའི་ཕྱོགས་ལ་ཁ་སྣོན་རྒྱག་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་བཅས།།
+ནམ་ཡིན་ཡང་རང་གིས་རིག་གནས་འདི་ཉིད་མ་ཉམས་གོང་སྤེལ་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་ཆ་འཕྲིན་དུས་རབས་འདི་ལ་བེད་དང་ལྡན་པའི་དོན་གཉེར་རྒྱུའི་འདུན་པ་དང་བཅས།
+རིགས་མཐུན་ཡོངས་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།
+ཞེས་བོད་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་པ་བསོད་ནམས་གངས་རྒྱན་ནས།
+
+\end{document}། 
+```
+![Tibetan](../media/tibetan-hj.jpg)
+
+The algorithm devised fot the Tibetan justification is based on that
+for Arabic, which is useable in many cases buy not complete. Please,
+feel free to contribute, because any help will be most welcome.
+
+To ease testing, there is an optional argument to `\EnableTibetanHJ` so
+that \EnableTibetanHJ[.7 .05 0.01] sets the space to .7 em plus .05 em
+minus 0.01 em.
+
+## Locales
+
+* More updates to the CLDR 41: ...